Czym jest Web3? Poradnik Dla Początkujących

Web3 to termin, który w ostatnim czasie cieszy się coraz to większą popularnością. Zresztą nie powinno to nikogo dziwić, skoro mówimy tutaj o kolejnej ewolucji internetu.

Technologia Web3 cały czas się rozwija i jest definiowana, dlatego nie istnieje jedna, powszechnie akceptowana definicja. 

Wiemy jednak, że Web3 będzie kładło duży nacisk na zdecentralizowane aplikacje i wykorzystywało technologie oparte na sieci Blockchain.

Web3 będzie również korzystać z uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji (AI), aby wspierać bardziej inteligentne i elastyczne aplikacje.

Na pierwszy rzut oka Web3 może wydawać się czymś mega skomplikowanym. Przez co nowe osoby często nie wiedzą, od czego powinny zacząć naukę.

Jeśli też masz ten problem, koniecznie przeczytaj nasz artykuł do końca. Po jego przeczytaniu wszystko stanie się jasne.

Zanim całkowicie zanurzymy się w ten fascynujący świat, warto cofnąć się do początku… 

Odpowiedzmy na kluczowe pytania: co rozumiemy przez Web1? Kiedy Web1 stało się Web2? I jak to wszystko stworzyło fundamenty dla Web3?

Web1 vs Web2 vs Web3

Web1

Choć wiele osób uważa, że internet narodził się w 1983 roku, warto zaznaczyć, że internet zyskał realne znaczenie dopiero na początku lat 90. 

Właśnie wtedy Tim Berners-Lee opracował dobrze nam znane koncepcje takie jak: HTML, HTTP, adresy URL. A także przeglądarki internetowe, które zapoczątkowały rozwój Internetu w obecnie nam znanej formie.

Od tego momentu (późne lata 90) istniało to, co nazywamy "Web1" lub mówiąc bardziej zrozumiale "internet tylko do odczytu". 

Na początku strony internetowe były proste i nie pozwalały użytkownikowi na żadną interakcję. Jedynie przekazywały informacje użytkownikom. Nic więcej.

Web2

Nie ma konkretnej, przyjętej daty rozpoczęcia Web2. Przejście z Web1 na Web2 to proces, na który złożyło się wiele czynników. Pewne jest jednak to, że Web2 trwa do dziś. To Internet, w którym funkcjonujemy na co dzień.

Web2 odnosi się do okresu w sieci, kiedy "tylko do odczytu" zmieniło się w "do odczytu i tworzenia". 

Mówiąc prościej: w Web2 użytkownicy mogą nie tylko konsumować treści, ale także je współtworzyć.

W Web2 strony internetowe zaczęły wprowadzać takie funkcje jak np.: możliwość pozostawienia opinii online. 

A platformy mediów społecznościowych pozwalały użytkownikom na interakcję i dzielenie się treściami między sobą.

Pierwsze media społecznościowe pozwalały użytkownikom jedynie umieszczać zdjęcia i komunikować się z przyjaciółmi. 

Dopiero ich następcy, np. Facebook, Instagram i Twitter, przejęli sieć i rozwinęli się, oferując szereg dodatkowych usług.

Web3

W ten sposób dochodzimy do Web3, czyli ewolucji w systemie Blockchain, która chce zdecentralizować dzisiejszą sieć, jaką znamy.

Web3 to zdecentralizowany internet oparty na technologii Blockchain. W praktyce oznacza to np. transakcje finansowe są realizowane w sieci bez pośredników.

Nowa generacja sieci ma korzystać z uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji (AI) do tworzenia internetowych usług. W efekcie powstaną aplikacje oraz strony internetowe idealnie dopasowane do potrzeb użytkownika.

Dodatkowo użytkownicy Web3, którzy angażują się w projekty DAO, posiadają udział (token lub kryptowalutę), który reprezentuje ich własność w zdecentralizowanej sieci. 

Każdy posiadacz tokenów staje się współwłaścicielem danej sieci i ma prawo do głosowania za zmianami, które mają być w niej wprowadzone.

Różne obszary Web3 łączą się, aby stworzyć światową sieć, która może odebrać władzę rządom i bankom. Umieszczając twórców i inwestorów w sercu swojego ekosystemu. 

Ale czym są i jakie to obszary? Jak się łączą i co to oznacza dla przyszłości sieci? Dowiesz się tego z dalszej części niniejszego artykułu.

Poprosiliśmy o dodatkowy komentarz Maję Cholewkę, która jest Co-Founderem agencji FR3NS oraz społeczności Web3Devs Poland. Oto co powiedziała Maja:

Web3 to dla mnie przede wszystkim ludzie, którzy rozwijają technologię pozwalająca zachować wolność i prawo do własności w internecie oraz transparentność i anonimowość tam, gdzie są one potrzebne. Web3 to społeczność innowatorów, która przeciwstawia się tworzeniu barier oraz widzi zagrożenia, jakie niesie za sobą centralizacja.

Wierzę, że jeżeli wykorzystamy technologię prawidłowo, możemy zmienić świat na lepsze, szansą na to mogą być np:
- zdecentralizowane social media, gdzie nie ma politycznej cenzury,
- zdecentralizowane finanse, gdzie nie ma potrzeby polegania na zwierzchnikach czy pośrednikach,
- identyfikacji bazującej na technologi ZKP, która umożliwiłaby weryfikację bez ujawniania wrażliwych danych.

Web3 to coś więcej niż technologia i jestem szczęśliwa, że mam możliwość uczestniczyć w tym przełomie oraz pracować ze wspaniałymi ludźmi, którzy budują to środowisko.

Blockchain

Czym jest Blockchain?

Bez dwóch zdań najważniejszą cechą Web3 jest technologia Blockchain. 

Każdy z obszarów Web3, o którym dziś będziemy mówić, jest oparty na sieci Blockchain.

Słownik Cambridge definiuje Blockchain jako: system, który jest używany do tworzenia cyfrowego zapisu wszystkich możliwości, w których kryptowaluta (np. Bitcoin) jest kupowana lub sprzedawana. Jest to system, który stale rośnie wraz z dodawaniem kolejnych bloków.

Spróbujmy to trochę uprościć:

Blockchain to łańcuch bloków służących do przechowywania informacji w taki sposób, aby były odporne na próby manipulacji.

Zapewnia zdecentralizowane, rozproszone i niezmienne właściwości, z których dobrze znany jest świat Web3.

Działa na protokołach zaprojektowanych w celu zawarcia porozumienia między różnymi stronami, które NIE ufają sobie nawzajem. 

Wszystko po to, aby mogły współpracować w celu osiągnięcia różnych celów, które przynoszą korzyści całej grupie.

To coś na wzór transakcji bankowych, tylko że bez banków:

W tradycyjnym świecie finansów bank wysyła transakcję do innego banku za pomocą metod takich jak przelewy bankowe i systemów typu SWIFT. Jeden bank otrzymuje depozyt, a drugi go oddaje. Proste. Prawda?

W świecie Blockchain nie ma żadnych banków. To sprawia, że cały proces jest zdecentralizowany. Zamiast tego działanie opiera się na wielu komputerach, aby zweryfikować transakcje i zapobiec atakom hakerskim oraz oszustwom.

Każdy z nas (komputer) weryfikuje transakcje — akceptuje je lub odrzuca.

Działa to w ten sposób, że aby każda transakcja została zaakceptowana, wymagane jest potwierdzenie przez przynajmniej 51% komputerów. Dzięki czemu fałszerstwo lub oszustwo jest bardzo mało prawdopodobne — prawie niemożliwe.

Żeby jeszcze lepiej Ci to zobrazować: na potrzeby zhackowania Blockchainu Bitcoina należałoby wyłączyć prąd w całej Polsce na pół roku. A następnie  100% produkcji energii skierować do maszyn próbujących złamać jego kod.

Różnice między sieciami Blockchain

Być może słyszałeś, jak ludzie używają frazy "Blockchain", tak jakby istniał tylko jeden… 

W rzeczywistości istnieje wiele różnych Blockchainów a wraz z rozwojem nowych projektów — przybywa ich coraz więcej.

Dwa największe Blockchainy to Bitcoin i Ethereum. Inne, o których mogłeś słyszeć, to Solana, Avalanche, Near, czy Fantom.

Blockchainy wymienione powyżej są powszechnie określane jako warstwy 1. Czyli fundamenty świata Blockchain.

Na podstawie pierwszej warstwy budowane są warstwy 2, takie jak: Polygon i Arbitrum.

Warstwy 2 Blockchainów działają jako rozwiązania skalujące. 

Bloki mają ograniczony rozmiar lub ograniczoną pojemność transakcji, które mogą przechowywać. 

Gdy dany Blockchain staje się coraz popularniejszy, wielu użytkowników konkuruje o miejsce w bloku, co zwiększa koszty codziennej obsługi.

Prawdopodobnie słyszałeś ludzi mówiących o rosnących cenach „gazu” (gas fee). Gaz to nic innego, jak  „paliwo”, dzięki któremu Blockchain może działać. 

To dodatkowy koszt związany z transakcją kryptowalutową. Im więcej osób korzysta z łańcucha, tym wyższa cena gazu.

Im dana aplikacja ma większy ruch, tym więcej gazu będzie zużywać. 

Gdy mamy do czynienia z dużym ruchem transakcyjnym w sieci Ethereum, zdarza się tak, że użytkownicy płacą nawet 100 dolarów za gaz. Aby sfinalizować transakcję.

Druga warstwa pomaga rozwiązać ten problem, grupując wiele transakcji i przesyłając je do głównego Blockchaina. 

Przykładowo Polygon jest Blockchainem warstwy 2 dla Ethereum. Grupuje wiele transakcji w drugiej warstwie. W ten sposób użytkownicy płacą mniej niż w przypadku dokonywania transakcji za pomocą sieci Ethereum.

Zarówno warstwa 1, jak i warstwa 2 Blockchain umożliwiają budowanie aplikacji. 

Technologia Blockchain to młody temat. Na ten moment trwa dopiero budowa całego ekosystemu i jego użyteczności. 

Jesteśmy dopiero na etapie, na którym był internet w 1998 roku.

Kryptografia

Czym są kryptowaluty?

Kryptowaluta to termin nadany cyfrowej walucie, np. Bitcoin, która jest produkowana przez sieć publiczną. 

Kryptowaluty wykorzystują kryptografię do zwiększenia bezpieczeństwa wysyłania i otrzymywania płatności.

Kryptowaluty (lub krypto) były pierwszym zastosowaniem technologii Blockchain i stały się walutą w świecie Web3.

Początkowo istniał tylko Bitcoin, jednak z czasem przestrzeń ewoluowała. Wszystko po to, aby działać w ten sam sposób, w jaki działa świat na walutach fiat (pieniądz fiducjarny), takich jak euro i dolary.

Obecnie istnieje ponad 10 000 aktywnych kryptowalut, a używa ich na co dzień ok. 300 milionów ludzi. Całkiem sporo. Prawda?

Narodziny kryptowalut

Dokładnie 31 października 2008 roku autor posługujący się pseudonimem Satoshi Nakamoto opublikował white paper swojej kryptowaluty.

White paper to księga zawierająca szczegóły techniczne nowego pomysłu technologicznego, jakim był Bitcoin.

Bitcoin był pierwszą i najbardziej udaną kryptowalutą w Blockchainie.

Po Bitcoinie pojawiło się wiele podobnych projektów kryptowalutowych jako forki Bitcoina. 

Fork powstaje, gdy kod Blockchaina jest kopiowany i poprawiany, aby stworzyć zaktualizowaną wersję (soft fork) lub całkowicie nowy Blockchain, który podąża za nowym zestawem zasad (hard fork).

Forki Bitcoina były tworzone na szeroką skalę w latach 2011-2015, a jedne z najbardziej popularnych to: Litecoin i Dogecoin.

Bitcoin vs Etherum

Drugą co do wielkości kryptowalutą po Bitcoinie jest Ethereum. Jednak co ważne — nie jest ona uważana za konkurencje, ponieważ oferuje całkowicie inne usługi.

Obie są uważane za kryptowaluty, jednak to właśnie Bitcoin ma o wiele więcej podobieństw do walut fiat, które wszyscy znamy. 

Bitcoin jest postrzegany jako alternatywa lub potencjalny zamiennik dla funtów, dolarów i euro. Czasem nawet jest nazywany cyfrowym złotem ze względu na podobieństwo w procesie wydobywania oraz fakt ograniczonej podaży.

Musisz wiedzieć, że istnieje ograniczona liczba Bitcoinów – tylko 21 000 000. 

Nowe Bitcoiny są wydobywane i dodawane do obiegu, przy czym szacuje się, że ich wydobycie zakończy się w 2140 roku.

Natomiast Ethereum sięga znacznie głębiej… 

Rodzima waluta Ethereum Blockchain, czyli ETH może być używana do finansowania transakcji (tak jak Bitcoin). 

A oprócz tego zasila również cały ekosystem Ethereum – sieć składającą się ze zdecentralizowanych aplikacji (dapps) i inteligentnych kontraktów.

Co pozwala na zbudowanie drugiej warstwy Blockchainów, dapps, gier i NFT na podstawie warstwy bazowej Ethereum. Wszystko jest zależne od Blockchaina Ethereum i jest zasilane przez ETH. 

W wielu przypadkach transakcje odbywają się w tokenie natywnym aplikacji lub gry, który istnieje jako token ERC-20 (zamienny token cyfrowy, który występuje w sieci Ethereum).

Dla przykładu posłużymy się Bored Ape Yacht Club - projekt NFT składający się z 10 000 NFT, które żyją w sieci Ethereum. 

Projekt jakiś czas temu ogłosił plany stworzenia metaverse, który będzie zasilany przez swoją własną walutę: ApeCoin. 

Ponieważ projekt Bored Ape jest zbudowany na sieci Ethereum, waluta $APE istnieje jako token Ethereum ERC-20.

Jaka jest różnica między coinami a tokenami?

Pierwsze warstwy Blockchainów, o których wspominaliśmy wcześniej, używają własnych, natywnych kryptowalut do finansowania transakcji w swojej sieci. 

Bitcoin używa $BTC, Ethereum używa $ETH, Solana używa $SOL i tak dalej…

Wspomnieliśmy również, że Blockchainy takie jak Ethereum pozwalają na budowanie innych sieci i aplikacji. Projekty te są zwykle finansowane poprzez sprzedaż własnych tokenów kryptowalutowych.

Przykład: Uniswap jest zasilane przez $UNI, który jest tokenem ERC-20. 

To wszystko może wydawać się nieco skomplikowanie. Dzieje się tak, ponieważ aplikacje takie, jak Uniswap są zbudowane na szczycie Blockchain Ethereum. A ich rodzimy token istnieje jako token Ethereum.

NFT

Czym jest NFT?

Tokeny niewymienne (NFT) to jedyne w swoim rodzaju aktywa cyfrowe, które są tworzone za pomocą inteligentnych kontraktów i przechowywane w Blockchainie. Więcej o NFT dowiesz się tutaj.

Dzięki Blockchainowi i NFT nasze aktywa w Web3 będą bezpieczniejsze, łatwiejsze do przenoszenia, a ich posiadanie będzie transparentne.

Token NFT może być powiązany zarówno z cyfrowymi, jak i fizycznymi przedmiotami, aby zapewnić ich właścicielowi niewymienny dowód własności.

Jak dotąd Web3 przyniósł nam NFT w postaci obrazów, filmów, piosenek, aktów notarialnych, biletów i wielu innych.

Czym różnią się kryptowaluty od NFT?

Różnica między NFT a kryptowalutami polega na ich zamienności.

NFT nie są zamienne, mają swój własny identyfikator lub właściwości, które nadają każdemu NFT unikalną wartość. 

Podobnie jak w przypadku przedmiotów kolekcjonerskich, wartość każdego przedmiotu jest określona przez jego stan, rzadkość i numer seryjny.

Natomiast tokeny kryptowalutowe i kryptowaluty są całkowicie zamienne. Jeden Bitcoin ma taką samą wartość jak inny Bitcoin. 

Dotyczy to każdej kryptowaluty, a nawet walut fiat. Jeden banknot 10 funtów może być zamieniony na inny i wartość pozostanie taka sama.

Kiedy NFT stało się popularne?

Pierwszym NFT było dzieło sztuki o nazwie "Quantum" stworzone w maju 2014 roku i sprzedane za 1,47 miliona dolarów w czerwcu 2021 roku.

Po nim nastąpił wysyp kolejnych kolekcji NFT, które trafiły do wielu różnych Blockchainów.

CryptoPunk stało się jedną z najdroższych kolekcji NFT na świecie. Jeden punk sprzedał się za oszałamiającą kwotę 23,7 miliona dolarów. 

Inne bardzo udane i popularne kolekcje to: Bored Ape Yacht Club, Azuki i Doodles.

Czemu tak się dzieje? Sprawdź też nasz artykuł o NFT >>>

Jak NFT zmieni świat?

NFT to nie tylko kryptowaluty. Technologia ma również OGROMNY potencjał do wykorzystania w bardziej tradycyjnych obszarach.

Dostawy

Świat NFT może przekształcić łańcuchy dostaw poprzez zwiększenie precyzji śledzenia przedmiotów. 

Kilka firm przyjęło już technologię Blockchain w swoim procesie dostarczania, aby śledzić przesyłki.

Dodanie NFT do każdego pojedynczego produktu i wykorzystanie technologii inteligentnych kontraktów oznacza, że firmy są w stanie śledzić poszczególne paczki w trakcie ich drogi.

Moda

Wykorzystanie NFT do śledzenia przedmiotów może również działać w celu uwierzytelnienia markowych towarów. Jest to szczególnie przydatne w branżach, w których powszechne są podróbki i fałszerstwa.

Luksusowe marki modowe już zaczęły eksperymentować z NFT i technologią Blockchain. ”Konsorcjum Aura Blockchain” składa się z takich marek jak: Louis Vuitton, Cartier i Prada. Wykorzystuje technologię do weryfikacji towarów o wysokiej wartości.

Technologia ta pozwala markom na dodanie do swoich towarów odpowiedniego NFT, który może pełnić funkcję paragonu lub certyfikatu autentyczności. 

Ogromną zaletą takiego rozwiązania jest fakt, że nie można go zamienić, powielić ani podrobić.

Medycyna

Branża medyczna, w której prywatność danych jest niezwykle ważna, oferuje wiele możliwości dla innowacyjnych aplikacji wykorzystujących NFT. 

NFT ma spory potencjał, aby zostać wykorzystane w formie dokumentacji medycznej.

Jedną z korzyści byłaby zwiększona przejrzystość i bezpieczeństwo, ponieważ Blockchainy są znacznie bezpieczniejsze niż scentralizowane serwery komputerowe.

Dodatkowo pacjenci rzeczywiście posiadaliby własne dokumentacje medyczne. Co mogłoby zakończyć sprzedaż danych przez firmy opieki zdrowotnej podmiotom trzecim.

Zamiast tego organizacje gromadzące dane mogą być zmuszone do płacenia za korzystanie z tych informacji, jeśli są one w sposób weryfikowalny własnością danej osoby jako NFT.

Nieruchomości

W tradycyjnych branżach, takich jak nieruchomości, transakcje własnościowe zwykle zależą od pośredników. 

Pośrednicy sprawiają, że ufamy danej do transakcji. Odpowiadają za wymianę umów i zapewniają, że pieniądze zmieniają właściciela.

Ten krok nie będzie konieczny, jeśli aktywa gruntowe będą reprezentowane jako NFT, które będzie w stanie potwierdzić własność.

Inteligentne kontrakty zapewnią, że pieniądze i aktywa zmienią właściciela, a obie strony będą honorować swoje umowy. Bez angażowania prawników, rejestrów gruntów i rachunków powierniczych.

Już teraz niektóre firmy badają sprzedaż nieruchomości, które będą zabezpieczone NFT. 

Stworzone zostaną odpowiedniki NFT aktów własności mieszkaniowej. Będą one przechowywane w Blockchainie i będą powiązane ze swoją fizyczną kopią.

Pewien deweloper mieszkaniowy w Wielkiej Brytanii poszedł o krok dalej i uczynił jedną ze swoich nieruchomości kompatybilną z metaverse. 

Właściciel rezydencji o wartości 29 milionów funtów będzie w stanie pobrać cyfrową wersję do użytku w wirtualnym świecie (wow).

DeFi

Czym jest DeFi?

Kryptowaluty utorowały drogę dla zdecentralizowanych finansów (w skrócie DeFi).

Zdecentralizowane finanse to termin dla zbiorczych usług finansowych opartych na publicznych łańcuchach bloków (głównie Ethereum).

Podczas gdy początkowo kryptowaluty były po prostu przechowywane i używane do handlu, a sieć się zmieniała. W konsekwencji potrzebowano więcej możliwości.

Użytkownicy krypto potrzebowali sposobów na udzielanie kredytów, pożyczek i dokonywanie płatności. A wszystko to oczywiście w sposób… zdecentralizowany.

Rozwiązaniem okazało się DeFi.

Za pomocą zdecentralizowanych finansów możesz wykonywać takie same operacje jak te oferowane przez banki. Ale znacznie szybciej, bez zbędnych formalności czy pośredników.

Przestrzeń DeFi rozwinęła się, aby pozwolić użytkownikom na wykonywanie prostych zadań, takich jak wymiana jednego tokena na inny. A także umożliwić bardziej złożone procedury, np. pożyczanie tokenów innym użytkownikom w celu uzyskania odsetek.

Tradycyjne vs Zdecentralizowane Finanse

Bez przerwy pojawiają się nowe projekty DeFi, które próbują pozbyć się pośredników finansowych. 

Wymyślane są coraz to nowe sposoby, w których możemy używać kryptowalut do wykonywania wszystkich działań finansowych bez banków, pożyczkodawców i innych instytucji finansowych.

Tradycyjne modele finansowe zawierają scentralizowanego pożyczkodawcę, od którego pożycza się pieniądze. 

Proces ten często obejmuje dogłębne sprawdzenie historii kredytowej, sprawdzenie informacji osobistych, a także weryfikowanie historii wydatków. 

W rezultacie może często wykluczać ludzi z dostępu do pożyczek i kredytów. 

Zdecentralizowane finanse bazują na pieniądzach zgromadzonych przez użytkowników w celu udzielania pożyczek. 

Proces dostarczania pieniędzy na pożyczki nazywany jest "liquidity pooling" lub LP'ing. Jak działa? O tym przeczytasz w dalszej części tego artykułu.

Jak działa liquidity pooling?

Pule płynności (liquidity pooling) są jedną z fundamentalnych technologii stojących za obecnym ekosystemem DeFi.

Sama idea jest niezwykle prosta. Pule płynności wymagają od użytkowników wpłaty tokenów (tzw. stacking) do dużej puli, coś na zasadzie funduszu.

Duża pula jest przechowywana przez portfel inteligentnego kontraktu. Następnie zgromadzone tokeny są udostępniane innym użytkownikom. 

Przykład: jeśli posiadasz stablecoin (token, który jest powiązany np. z walutą FIAT lub złotem) i chcesz kupić trochę Ethereum, możesz użyć zdecentralizowanej wymiany (DEX). 

Proces ten polegałby na tym, że wysłałbyś swoje stablecoiny do Uniswap - jednej z największych zdecentralizowanych giełd, która w zamian wysyłałaby Ci określoną ilość Ethereum w zależności od aktualnej ceny rynkowej.

Natomiast użytkownik, który zapewnia pulę płynności, otrzymałby wynagrodzenie za wykonaną usługę. Podobnie jak w przypadku tradycyjnych brokerów finansowych.

Podsumowanie

Web3 pomimo swojej młodości bardzo szybko się rozwija. Wielu programistów, przedsiębiorców i inwestorów angażuje się w rozwój kolejnej odmiany internetu. 

Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, na ten moment rozwój Web3 jest porównywalny z końcówką lat 90 rozwoju internetu. Mówiąc dosłownie, jesteśmy na bardzo wczesnym etapie. Jeśli adopcja przebiegnie podobnie — a wszystko na to wskazuję, to w najbliższych latach 2025-2030 powinniśmy zaobserwować ogromne przyspieszenie w rozwoju branży Web3. 

Już teraz jaki studio graficzne otrzymujemy sporo zapytań, chociażby w kwestii NFT. Niejeden przedsiębiorca wdraża do swojego biznesu rozwiązania, które za kilka lat mogą okazać się strzałem w dziesiątkę. 

Czas pokaże, jednak jeśli też myślisz o wdrożeniu do swojej firmy technologii NFT, to możemy Ci pomóc.